Spowodowana jest infekcjami wirusowymi oraz bakteryjnymi, niekiedy nawet stresem. Dolegliwość ta powoduje u pacjentów znacznie ograniczoną wydolność dróg oddechowych i atakuje coraz większą liczbę populacji. Astma oskrzelowa jest nieuleczalna, już na samym początku powoduje w naszych oskrzelach nieodwracalne zmiany.
Artykuł poglądowy, przeznaczony dla lekarzy, poświęcony astmie oskrzelowej- jednej z najczęstszych chorób układu oddechowego u dzieci. W drugiej części omówiono podstawowe zasady różnicowania i klasyfikacji astmy oraz zalecenia odnośnie profilaktyki i leczenia astmy u U DZIECIIm młodsze dziecko, tym więcej przyczyn świszczącego oddechu. Do najważniejszych należą: mukowiscydoza, nawracające aspiracje mleka do drzewa oskrzelowego, zespół dyskinetycznych rzęsek, pierwotne niedobory odporności, wrodzone wady serca, wrodzone wady układu oddechowego, aspiracja ciała ważnym badaniem, służącym do wykluczenia alternatywnych przyczyn świszczącego oddechu u dziecka jest zdjęcie klatki piersiowej. Nie wolno zapominać o wykonywaniu próby potowej, zwłaszcza u dzieci z zaburzeniami ze strony układu pokarmowego i nieprawidłowym stanem odżywienia. Początek napadów świszczącego oddechu u dzieci poniżej 2 roku życia nie pozwala jednoznacznie rozpoznać astmy. Rozpoznanie to jest bardziej prawdopodobne przy stwierdzeniu alergii u rodziców i innych cech choroby alergicznej, np. atopowego zapalenia skóry - u dziecka. KLASYFIKACJA ASTMYWykazano, że klasyfikacja oparta na klinicznych wykładnikach ciężkości choroby koreluje z histopatologicznymi wskaźnikami zapalenia dróg oddechowych. Klasyfikacja ta opiera się na objawach klinicznych, zużyciu krótko działającego leku rozszerzającego oskrzela i obiektywnych parametrach czynności płuc. Klasyfikacja jest czterostopniowa. Stopień 1 – astma sporadyczna, stopień 2 – astma przewlekła lekka, stopień 3 – astma przewlekła umiarkowana, stopień 4 – astma przewlekła ciężka. Jeżeli chory w chwili oceny już jest leczony, klasyfikację przeprowadza się w oparciu o stosowane dotąd leczenie i aktualne objawy CHORYCHEdukacja chorych jest procesem ustawicznym. Chory powinien zaakceptować swoją chorobę, ale nie przyzwyczajać się do dolegliwości. Systematyczne leczenie przeciwzapalne w astmie pozwala zdecydowanej większości chorych na prowadzenie normalnego życia i na dowolną aktywność fizyczną. Pacjent powinien nauczyć się kontrolować swoją chorobę i doraźnie modyfikować leczenie w sytuacjach ASTMYPrzebieg astmy należy oceniać na podstawie objawów, parametrów czynności płuc i zapotrzebowania na leki. Ważną i praktycznie użyteczną metodą jest codzienny pomiar wartości EKSPOZYCJI NA CZYNNIKI RYZYKAInterwencja farmakologiczna nie wyczerpuje możliwości leczenia astmy. Należy dążyć do zapobiegania chorobie i jej zaostrzeniom. W przypadku astmy sezonowej istotne jest wykrycie alergenów, wyzwalających zaostrzenie choroby. Skórne testy i w uzasadnionych przypadkach badanie specyficznych IgE w surowicy służą do wykrycia uczulających alergenów. Program prewencji pierwotnej zakłada brak kontaktu dziecka z potencjalnie uczulającymi alergenami już w okresie praktyce próbowano stosować dietę hipoalergiczną u ciężarnych matek, ale obecnie ten sposób postępowania nie jest zalecany. Po urodzeniu dziecka najlepszym sposobem prewencji pierwotnej jest karmienie naturalne. Nie ma zgodności poglądów co do wpływu zakażeń wirusowych na rozwój astmy. Wydaje się nawet, że nawracające infekcje wirusowe, ale inne niż zakażenia dolnych dróg oddechowych, mogą chronić przed rozwojem na dym tytoniowy, zarówno w łonie matki jak i po urodzeniu, zwiększa ryzyko chorób przebiegających ze świszczącym oddechem. Cenną metodą prewencji wtórnej jest immunoterapia swoista, która może zapobiec rozwinięciu się astmy. Prewencja trzeciorzędowa polega na unikaniu alergenów pogarszających przebieg astmy, np. niektórych pokarmów, leków, alergenów wewnątrz leczeniu astmy, która jest przewlekłym schorzeniem zapalnym oskrzeli, należy przede wszystkim stosować przeciwzapalne leki kontrolujące chorobę. Do leczenia zaostrzeń choroby służą leki stosowane doraźnie. Glikokortykosteroidy są obecnie najskuteczniejszymi lekami przeciwzapalnymi w leczeniu astmy. Powodują one poprawę czynności płuc, zmniejszają nadreaktywność oskrzeli, objawy choroby oraz częstość i ciężkość zaostrzeń. Ponadto poprawiają jakość razie zaostrzenia choroby, zamiast zwiększania dawki glikokortykosteroidu wziewnego, należy dołączyć inny lek kontrolujący chorobę. Dołączenie leku z grupy długo działających beta2 – mimetyków zmniejsza objawy astmy, w tym nocne, poprawia czynność płuc i zmniejsza częstość stosowania krótko działających beta – mimetyków. Nedokromil sodu stosowany może być stosowany zapobiegawczo przed wysiłkiem fizycznym lub ekspozycją na zimne powietrze, jeżeli te czynniki są przyczyną skurczu oskrzeli. Teofilina o przedłużonym uwalnianiu stosowana przewlekle w niedużych dawkach wywiera efekt przeciwzapalny. Ze względu na możliwość działań ubocznych, leczenie teofiliną powinno być nadzorowane przez okresowy pomiar stężenia leku we krwi. Rola leków przeciwleukotrienowych jest przedmiotem badań. U niektórych chorych dołączenie leku przeciwleukotrienowego pozwoliło na zmniejszenie dawki wziewnego glikokortykosteroidu. Wygodna i w pełni akceptowana, zwłaszcza przez dzieci, jest doustna forma tego leku. Leki przeciwhistaminowe mogą wywierać korzystny wpływ u pacjentów z astmą i towarzyszącym nieżytem nosa. Immunoterapia swoista jest skuteczną metodą leczenia chorych na astmę, lecz decyzję o podjęciu tej formy leczenia powinien podjąć doświadczony stosowane doraźnie w leczeniu astmy powodują szybkie ustąpienie duszności. Do tej grupy leków należą: szybko działające beta2 – mimetyki wziewne, leki przeciwcholinergiczne, teofilina krótkodziałająca, a także doustne w leczeniu astmy jest leczenie stopniowe. Po osiągnięciu i utrzymaniu kontroli astmy przez co najmniej 3 miesiące należy spróbować zmniejszyć intensywność leczenia aż do ustalenia minimalnego zapotrzebowania na leki kontrolujące chorobę. U większości chorych na astmę sporadyczną, zaleca się stosować jedynie szybko działający beta2 – mimetyk wziewny. Astma przewlekła w postaciach: lekkiej, umiarkowanej i ciężkiej, wymaga codziennego stosowania glikokortykosteroidu wziewnie we właściwych dawkach. Glikokortykosteroid powinien być podawany z beta2 – mimetykiem długo rozszerzającym oskrzela, ze względu na korzystny wzajemny patomechanizm tych leków i kliniczną synergię działania w farmakoterapii astmy u dzieci zasadniczo nie różnią się od obowiązujących u dorosłych. U dzieci z rozpoznaną astmą należy wcześnie włączyć leczenie przeciwzapalne (glikokortykosteroidy wziewnie), dla osiągnięcia dobrej kontroli astmy. Kromony nie nadają się do tego celu. Ważnym zagadnieniem jest wybór odpowiedniego sposobu podawania dziecku leku. Najmłodszym dzieciom z astmą leki wziewne powinny być podawane przez tubę lub w nebulizacji. Ten sposób podawania leków minimalizuje ogólnoustrojowe działanie glikokortykoidów. Przyjmuje się, że bezpieczna dla dziecka z astmą dobowa dawka glikokortykoidu w postaci aerozolu nie powinna przekroczyć 400 ug. Barbara Surowska, pediatra alergolog [Centrum Zdrowia Dziecka] odpowiada na pytania dotyczące astmy alergicznej występującej u dzieci:• Co to jest astma aler Najczęstszą przyczyną ostrego zapalenia oskrzeli u dzieci są infekcje wirusowe dolnych dróg oddechowych. Nawracające obturacyjne zapalenia oskrzeli u małych dzieci są częstym problemem i wielokrotnie zostają błędnie rozpoznane jako astma oskrzelowa. Ich objawy są bardzo podobne do zaostrzenia astmy. W przypadku rozpoznawania astmy niezwykle istotne jest dokładne zebranie wywiadu oraz przeprowadzenie szczegółowej diagnostyki różnicowej. Zmiany osłuchowe pod postacią świstów w obturacyjnym zapaleniu oskrzeli są jednym z częstszych objawów chorób układu oddechowego u niemowląt i małych dzieci. Szacuje się, że przed ukończeniem 3. przynajmniej jedno na troje dzieci doświadcza epizodu obturacji oskrzeli [1]. Świsty stwierdzane nad polami płucnymi nie są objawem patognomicznym dla chorób infekcyjnych dolnych dróg oddechowych czy astmy. Najczęstszą ich przyczyną u najmłodszych dzieci są infekcje wirusowe, głównie spowodowane zakażeniem RSV (Respiratory Syncytial Virus) i HRV (Human Rhinovirus) [1]. U dzieci, u których po raz pierwszy występują typowe świsty wydechowe, zazwyczaj rozpoznajemy obturacyjne zapalenie oskrzeli. Przebycie infekcji wirusami HRV i RSV może być związane z częstszym występowaniem astmy oskrzelowej u dzieci w wieku wczesnoszkolnym i szkolnym [2]. Nie został dotychczas wyjaśniony patomechanizm indukowania astmy dziecięcej przez zakażenia wirusowe we wczesnym okresie życia. Niejasne pozostaje, czy świsty występujące w przebiegu infekcji RSV i HRV są pierwszym objawem sugerującym obecność choroby przewlekłej u dzieci predysponowanych, czy czynnikiem wywołującym alergiczne zapalenie [3]. Astma jest jedną z najczęstszych przewlekłych chorób zapalnych dróg oddechowych. W zależności od badanej populacji dotyczy ona od 2% do 20% dzieci [4]. Ustalenie rozpoznania astmy przewlekłej wiąże się z wdrożeniem leczenia przeciwzapalnego, które zmniejsza powstawanie nieodwracalnych zmian w drogach oddechowych, a przede wszystkim poprawia jakość życia chorych, dlatego też bardzo ważnym zagadnieniem jest umiejętność diagnozy astmy dziecięcej, która należy do kompetencji każdego lekarza pediatry. Ustalenie właściwej diagnozy związane jest z przeprowadzeniem diagnostyki różnicowej. POLECAMY Obturacyjne zapalenie oskrzeli Zapalenie oskrzeli jest to proces zapalny, który u małych dzieci spowodowany jest nawet w 90% infekcją wirusową, głównie RSV, HRV, grypy, paragrypy, adenowirusową i koronawirusową [5]. Rzadziej identyfikuje się czynniki bakteryjne – Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae, Moraxella catarrhalis, Staphylococcus aureus, bakterie atypowe oraz Bordetella pertussis [6]. Zapalenie oskrzeli z obturacją jest polskim terminem, którego odpowiednikiem w krajach anglosaskich jest określenie „zakażenie wirusowe ze świstami”. Proces zapalny i nadmierna reaktywność oskrzeli mają charakter ostry. Zapalenie związane jest z uszkodzeniem nabłonka dróg oddechowych, które prowadzi do martwicy komórek, upośledzenia mechanizmów transportu śluzowo-rzęskowego oraz związanego z tym zalegania wydzieliny. Występuje obrzęk ściany oskrzeli i nadmierne wydzielanie śluzu, powodujące dodatkowo zwężenie ich światła, co z kolei skutkuje patologicznymi zjawiskami osłuchowymi – świstami wydechowymi, a także kaszlem i dusznością. Obraz kliniczny ostrego zapalenia oskrzeli z obturacją jest podobny do zaostrzenia astmy. Tab. 1. Diagnostyka różnicowa chorób przebiegających z obturacją oskrzeli [10] Schorzenia układu oddechowego astma zapalenie oskrzeli/oskrzelików z obturacją zapalenie płuc wady wrodzone układu oddechowego mukowiscydoza aspiracja ciała obcego bronchomalacja gruźlica pierwotna dyskineza rzęsek patologia w obrębie krtani Schorzenia spoza układu oddechowego wrodzone wady serca pierścień naczyniowy refluks żołądkowo-przełykowy niedobory odporności Rozpoznawanie Diagnozę obturacyjnego zapalenia oskrzeli można ustalić na podstawie wywiadu oraz badania przedmiotowego. Zazwyczaj współwystępują objawy nieżytu górnych dróg oddechowych z gorączką, wydzieliną z nosa, zapaleniem spojówek oraz pogorszeniem samopoczucia i gorszym łaknieniem chorego dziecka. Nie jest konieczne rozszerzanie diagnostyki w przypadku infekcji dróg oddechowych, która trwa poniżej dwóch tygodni i ma skłonność do ograniczania się. Po przebyciu każdej infekcji dróg oddechowych, a przede wszystkim wirusowej pozostaje poinfekcyjna nadreaktywności oskrzeli, która objawia się kaszlem o stopniowo zmniejszającym się nasileniu. Nadreaktywność oskrzeli jest to zwiększona skłonność drzewa oskrzelowego do skurczu pod wpływem różnorodnych czynników (nieimmunologicznych – np. zimne powietrze, wysiłek lub immunologicznych – np. alergeny pyłków roślin lub roztocza kurzu domowego). Biorąc pod uwagę czas potrzebny do odbudowania uszkodzonego nabłonka dróg oddechowych, kaszel poinfekcyjny może utrzymywać się nawet do 12 tygodni. Dlatego u dziecka uczęszczającego do żłobka lub przedszkola nawracające obturacje wynikają z utrzymującej się nadreaktywności błony śluzowej oskrzeli wywołanej ciągłym zarażaniem się różnorodnymi patogenami i brakiem czasu na całkowitą regenerację nabłonka dróg oddechowych. Tab. 2. Czynniki wskazujące na rozpoznanie obturacyjnego zapalenia oskrzeli Rozpoznanie zapalenia oskrzeli z obstrukcją sugerują: poprzedzające obturację oskrzeli objawy infekcji górnych dróg oddechowych cechy duszności w badaniu przedmiotowym – zwiększona częstotliwość oddechów, uruchomienie dodatkowych mięśni wydechowych, postękiwanie wydechowe świst wydechowy Leczenie Leczenie zapalenia oskrzeli jest objawowe: intensywne nawadnianie dziecka, leczenie przeciwgorączkowe oraz okresowe stosowanie inhalacji z hipertonicznym roztworem chlorku sodu, który ma działanie mukolityczne i zmniejszające obrzęk błon śluzowych. W razie nasilonej obturacji stosowane są krótko działające leki rozkurczające oskrzela i dodatkowo ułatwiające usuwanie wydzieliny. W przypadku udowodnionej etiologii bakteryjnej obturacyjnego zapalenia oskrzeli należy zastosować antybiotykoterapię. Astma wczesnodziecięca Większość lekarzy, mając do czynienia z nawracającymi obturacjami oskrzeli, w diagnostyce różnicowej weźmie pod uwagę astmę, która jest jedną z najczęstszych przewlekłych chorób układu oddechowego u dzieci. Objawy astmy występują u ponad połowy pacjentów już we wczesnym dzieciństwie, u chłopców wcześniej niż u dziewczynek [7]. Głównymi czynnikami ryzyka rozwoju astmy jest występowanie atopii u dziecka lub w jego najbliższej rodzinie, może być nim również przebycie infekcji RSV lub HRV [8, 9]. Astma związana jest z takimi objawami jak: duszność wydechowa, świsty, skrócenie oddechu, ucisk w klatce piersiowej, kaszel, którego charakter i natężenie zmieniają się w czasie. W astmie, w błonie śluzowej oskrzeli, toczy się przewlekły proces zapalny (obrzęk błony śluzowej, naciek z komórek zapalnych), któremu towarzyszy nadreaktywność oskrzeli. W okresach zaostrzeń obserwuje się dodatkowo nadmierne wydzielanie gęstej, lepkiej wydzieliny w świetle dróg oddechowych [10]. Zjawiska patofizjologiczne zachodzące w dolnych drogach oddechowych skutkują charakterystycznymi napadami świszczącego oddechu i kaszlu, szczególnie często pojawiającymi się w nocy i nad ranem. W badaniu przedmiotowym stwierdza się świsty wydechowe, zazwyczaj symetryczne, zaciąganie międzyżebrzy i dołka jarzmowego, tachypnoe. W okresie między kolejnymi zaostrzeniami nie stwierdza się zjawisk osłuchowych, ale charakterystyczne jest ograniczenie aktywności fizycznej, szczególnie w porównaniu z rówieśnikami. Tab. 3. Czynniki sugerujące rozpoznanie astmy wczesnodziecięcej (< 5. Kiedy pomyśleć o astmie? obciążony wywiad rodzinny w kierunku chorób atopowych inne choroby alergiczne: atopowe zapalenie skóry, alergiczny nieżyt nosa, alergiczne zapalenie spojówek przebyta wcześniej infekcja RSV lub HRV obecność czynników prowokujących wystąpienie obturacji oskrzeli (zimno, alergeny wziewne, pokarmowe) obturacja oskrzeli występująca poza okresami infekcji w czasie śmiechu, płaczu lub wysiłku fizycznego dwa epizody obturacji oskrzeli z poprawą po β2-mimetykach krótko działających lub jeden epizod ciężkiej obturacji wymagający hospitalizacji i podawania systemowych glikokortykosteroidów poprawa stanu klinicznego po trzymiesięcznej próbie terapeutycznej ze sterydami wziewnymi oraz jego pogorszenie po odstawieniu leczenia trudności w karmieniu (słabe ssanie, sapka) zmniejszona tolerancja wysiłku kaszel (szczególnie suchy, występujący w nocy z obecną dusznością) zaburzenia snu Rozpoznawanie Rozpoznanie astmy w najmłodszych grupach wieku (< 5. jest niezwykle trudne. Powodem są liczne infekcje wirusowe oraz ograniczone możliwości przeprowadzenia testów czynnościowych układu oddechowego, gdyż wymagają one współpracy dziecka. Problemem jest też mnogość fenotypów astmy, które wzajemnie się nakładają oraz zmieniają w czasie. Diagnoza opiera się na kryteriach klinicznych oraz wykluczeniu innych przyczyn obserwowanego obrazu klinicznego. Astmę możemy rozpoznać, opierając się na wielu wytycznych, ICON 2012, BTS 2014, GINA 2017 [10], kanadyjskich 2015 [11] oraz polskich KOMPAS POZ 2016 [12], które są niezwykle do siebie zbliżone. Wytyczne GINA 2017 [10] nie podają ściśle sprecyzowanych kryteriów rozpoznania astmy wczesnodziecięcej. Astmę możemy rozpoznać, gdy stwierdzimy u dziecka: obecność czynników ryzyka rozwoju astmy ocenianych u dzieci w wieku poniżej 3. z czterema lub więcej obturacjami oskrzeli w ciągu ostatniego roku, na podstawie API – Astma Predictive Index [13] duże ryzyko, gdy dziecko spełnia przynajmniej; jedno kryterium główne: astma u rodziców lub alergiczne zapalenie skóry lub potwierdzone badaniami IgE-zależne uczulenie na alergeny inhalacyjne lub dwa kryteria mniejsze: alergia pokarmowa, eozynofilia we krwi powyżej 4%, świsty występują bez infekcji; dobrą odpowiedź kliniczną na 2–3-miesięczną próbę terapeutyczną z glikokortykosteroidami wziewnymi w małych dawkach. Według polskich ekspertów rozpoznanie astmy (KOMPAS POZ 2016) [12] możemy postawić na podstawie wystąpienia trzech epizodów obturacji oskrzeli z udokumentowaną poprawą po krótko działającym β2-mimetyku lub po jednej ciężkiej obturacji, wymagającej terapii sterydami systemowymi i/lub hospitalizacji. Przed postawieniem ostatecznej diagnozy wykluczyć należy inne przyczyny występowania epizodów obturacji. Także według tych wytycznych, dla potwierdzenia diagnozy, znaczenie ma przeprowadzenie 2–3-miesięcznej próby terapeutycznej z glikokortykosteroidami wziewnymi w małych dawkach, skutkujące poprawą stanu klinicznego oraz brakiem lub zmniejszeniem się częstości zaostrzeń. Wytyczne kanadyjskie 2015 [11] proponują rozpoznanie astmy wczesnodziecięcej w przypadku co najmniej dwóch udokumentowanych epizodów obturacji lub zgłoszenia ich w przekonujący sposób przez rodziców, odwracalności obturacji po podaniu krótko działających β2-mimetyków (ew. zgłoszenie przez opiekunów w przekonujący sposób poprawy po β2-mimetyku) lub trzymiesięcznej próbie terapeutycznej z wziewnymi glikokortykoidami oraz wykluczeniu diagnozy alternatywnej. Wszystkie omówione powyżej wytyczne sugerują, że w rozpoznaniu może nam pomóc 2–3-miesięczna próba terapeutyczna. Wytyczne kanadyjskie oraz KOMPAS POZ 2016 nie zalecają przeprowadzania badań pomocniczych, natomiast według autorów GINA 2017 przydatne w diagnostyce są punktowe testy skórne oraz badanie stężenia specyficznych IgE. Nadwrażliwość IgE-zależna na alergeny jest silnym czynnikiem ryzyka rozwoju astmy oskrzelowej. Jednak brak atopii nie wyklucza rozpoznania astmy. Podsumowanie różnych wytycznych rozpoznawania astmy wczesnodziecięcej zestawiono w tab. 4. Z powodu trudności w rozpoznawaniu astmy u małych dzieci poszukiwane są nieinwazyjne metody jej diagnostyki. Coraz większe praktyczne znaczenie ma nieinwazyjna metoda pomiaru tlenku azotu w powietrzu wydychanym (eNO). Wartości eNO są wprost proporcjonalne do toczącego się procesu zapalnego w oskrzelach. Leczenie przeciwzapalne glikokortykoidami obniża jego stężenie [14]. Dzięki niedawno opublikowanym wartościom referencyjnym eNO dla określonych grup wieku można w obiektywny sposób ocenić nasilenie stanu zapalnego w drogach oddechowych oraz kontrolować skuteczność leczenia glikokortykosteroidami [15]. W przypadku dzieci jest to badanie prostsze do wykonania w porównaniu ze spirometrią, która pozwala obiektywnie ocenić przebieg choroby. W diagnostyce różnicowej astmy u małych dzieci dużą rolę odgrywa szczegółowy wywiad, badanie przedmiotowe, podstawowe badania laboratoryjne – wykluczające infekcje, zaburzenia odpornościowe lub potwierdzające atopię oraz nadal ogromne doświadczenie lekarza leczącego dziecko. Zasadne jest także wykonanie RTG klatki piersiowej, pozwalające wykluczyć nieprawidłowości strukturalne, infekcje przewlekłe lub obecność ciała obcego. Jednostki chorobowe, które należy rozważyć w diagnostyce różnicowej astmy, przedstawiono w tab. 1. Tab. 4. Porównanie różnych wytycznych rozpoznawania astmy wczesnodziecięcej (< 5. Wytyczne rozpoznawania astmy wczesnodziecięcej GINA 2017 KOMPAS 2016 Wyty... Pozostałe 70% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów Co zyskasz, kupując prenumeratę? 6 wydań czasopisma "Forum Pediatrii Praktycznej" Nielimitowany dostęp do całego archiwum czasopisma Dodatkowe artykuły niepublikowane w formie papierowej ...i wiele więcej! Sprawdź

Czytaj również: Duszność u dziecka. Przyczyny astmy wczesnodziecięcej. Nie można wskazać jednej konkretnej przyczyny powstawania astmy wczesnodziecięcej. Z pewnością do wystąpienia choroby predysponowane są dzieci, u których rodziców również występowały schorzenia o podłożu alergicznym, takie jak astma czy atopowe zapalenie

Twoje dziecko ma trudności z oddychaniem, świszczący, płytki oddech i kaszel, który nasila się w nocy? Nie lekceważ tych objawów. To może być astma oskrzelowa, na którą cierpi. ok. 4 mln Polaków, z czego aż 10 procent to dzieci. Spis treści: Astma oskrzelowa, co to jest Genetyka kluczem do poznania astmy Jakie są objawy astmy rozwiń Astma oskrzelowa, co to jest Astma oskrzelowa, nazywana również dychawicą oskrzelową jest wieloczynnikową i wielogenową, przewlekłą chorobą zapalną dróg oddechowych. Ich ograniczona wydolność może być wywołana infekcjami wirusowymi, bakteryjnymi lub innymi czynnikami, np. stresem. U chorego na astmę dochodzi do niekontrolowanych skurczów oskrzeli i gromadzenia się w nich gęstego śluzu. W zależności od czynnika wywołującego napady rozróżniamy postać alergiczną i niealergiczną. U dzieci taki stan ma przede wszystkim podłoże alergiczne (astma alergiczna, atopowa) - objawy pojawiają się lub nasilają podczas kontaktu z alergenem. Mogą to być pyłki roślin, roztocza kurzu, zarodniki pleśni, sierść zwierząt czy niektóre produkty spożywcze itp. Pojawianiu się astmy sprzyjają też czynniki zewnętrzne, takie jak dym papierosowy czy powietrze skażone dwutlenkiem węgla. A co ze smogiem? Nie brakuje popartych badaniami opinii, że przebywanie na powietrzu zanieczyszczonym szkodliwymi cząsteczkami zwiększa ryzyko wystąpienia astmy u dzieci. W powstaniu astmy alergicznej duże znaczenie ma histamina – hormon tkankowy, wytwarzany miejscowo w płucach, skórze, błonie śluzowej nosa i innych miejscach z aminokwasu histydyny. Genetyka kluczem do poznania astmy Powstawanie histaminy oraz jej rozkład są regulowane przez enzymy, których aktywność uzależniona jest od ich wariantów genetycznych i zmienności pojedynczych nukleotydów w sekwencji DNA genów kodujących. Może to mieć znaczenie dla skłonności do wystąpienia astmy. Dzięki metodzie badania asocjacji wszystkich genów z podatnością na astmę opisano wiele genów mających znaczenie w ujawnieniu astmy, m. in. DPP10, ORMDL3, IL1RL1, FCER1A. Pod patronatem Polskiego Towarzystwa Alergologicznego w ramach programu POLASTMA prowadzone jest obecnie badanie „Ocena częstości występowania polimorfizmu genu receptora glikokortykosteroidowego h-GCR/NR3C1 w populacji polskiej i jego rola w etiopatogenezie ciężkiej steroidoopornej astmy oskrzelowej”, mające na celu analizę genu, który może wpływać na wystąpienie choroby i przebieg leczenia. Polimorfizm i defekty genów odpowiedzi zapalnej są istotną przyczyną astmy u osób stykających się z diizocyjanianem stosowanym przy produkcji pestycydów i tworzyw poliuretanowych. Jakie są objawy astmy Nie zawsze łatwo jest wpaść na to, że nasze dziecko choruje na astmę. Jej objawy są bowiem podobne do tych, wywołanych przez sezonową alergię. Kaszel, który nasila się w nocy i wczesnym rankiem, utrudnione, przyspieszone oddychanie i tzw. świszczenie, szczególnie podczas wydychania, napady duszności, obniżenie wydolności podczas wysiłku fizycznego, nawracające zapalenia oskrzeli – to sygnały, które powinny zwrócić Twoją uwagę. Szczególnie wtedy, jeśli taki stan ma charakter przewlekły. Problemom z oddychaniem może też towarzyszyć ogólne rozdrażnienie, problemy dziecka ze snem czy bóle głowy. Astma u dzieci Twoje dziecko może być bardziej narażone na problemy z astmą, jeśli choruje na nią któreś z rodziców lub dziadków. W przypadku astmy wieku dziecięcego istotnym czynnikiem zwiększającym podatność na jej wystąpienie są zakażenia paramyksowirusem RSV (respiratory syncytial virus). Jest wiele genów, których mutacje zwiększają podatność na zakażenie RSV i na astmę, głównie geny interleukin, receptorów cytokin, receptorów typu Toll, białek surfaktantu, białek kompleksu receptora IgE i in. U większości dzieci objawy astmy pojawiają się już przed ukończeniem 5. roku życia. Zdarza się jednak, że prawidłowe rozpoznanie choroby jest utrudnione. Czasami trwa to nawet kilka lat i wymaga bacznej obserwacji dziecka czy nawet nastolatka. Dzieci i młodzież są bardziej narażone na zachorowanie na astmę oskrzelową. Atakuje ona mniej niż 2 procent populacji, ale wśród chorych na astmę oskrzelową aż 30 procent stanowią właśnie dzieci. Dlatego tak ważne jest postawienie prawidłowej diagnozy i możliwie szybkie rozpoczęcie leczenia. Problemów z oddychaniem nie wolno lekceważyć, tym bardziej, jeśli taki stan utrzymuje się przez kilka dni czy kilka tygodni. Leczenie astmy Mimo że astma jest chorobą przewlekłą i nieuleczalną, można z nią normalnie funkcjonować i skutecznie łagodzić jej objawy. Ważną sprawą jest unikanie czynników, które mogą wywoływać lub nasilać objawy astmy, czyli przede wszystkim alergenów. Dobrą praktyką jest przyjmowanie szczepień przeciw grypie, co zmniejsza ryzyko wystąpienia infekcji, a co za tym idzie pojawienia się napadu duszności. Należy też zdecydowanie omijać miejsca, w których dziecko mogłoby być narażone na kontakt z dymem papierosowym. Leczenie astmy wymaga przyjmowania lekarstw. Stosuje się leki o działaniu przeciwzapalnym (najskuteczniejsze są wziewne) oraz całą grupę leków, które działają rozszerzająco na oskrzela. W zależności od charakteru choroby, podaje się je doraźnie lub regularnie, przy leczeniu przewlekłym. Jeśli Twoje dziecko ma stwierdzoną astmę oskrzelową, lekarz może zaproponować przeprowadzenie immunoterapii swoistej, czyli odczulania. Ten rodzaj terapii pomaga złagodzić objawy astmy, jak i zmniejszyć stan zapalny dróg oddechowych. Inhalator przy astmie Warto poprosić lekarza o indywidualne porady na temat tego, jak w domowych warunkach radzić sobie z niektórymi objawami tej choroby. Dobrym pomysłem jest zaopatrzenie się w inhalator i wykonywanie inhalacji z jego pomocą. Naturalne środki (np. korzeń imbiru) działają przeciwbakteryjnie przy zakażeniach dróg oddechowych, ułatwiają oddychanie, a także wspomagają działanie leków. Współczesna medycyna daje lekarzom duże możliwości niesienia pomocy chorym na astmę, których codzienne życie wcale nie musi być rujnowane z powodu tej choroby.
Jeśli astma oskrzelowa nie jest kontrolowana lekami, prowadzi to do problemów ogólnoustrojowych dla Pacjentów, w tym ograniczenia stylu życia i różnych powikłań zdrowotnych. Astma oskrzelowa w Europie i Polsce Według badań, w Polsce, na astmę oskrzelową cierpi aż 12% społeczeństwa, czyli ponad 4 miliony osób.
Co to jest astma i jakie są jej przyczyny? Astma jest przewlekłą chorobą dróg oddechowych – czyli małych rurek, zwanych oskrzelami, przewodzących powietrze do płuc i z płuc. Jeśli Twoje dziecko ma astmę, to znaczy, że jego oskrzela są bardziej wrażliwe na czynniki drażniące niż u zdrowego dziecka. Czynnik, który drażni drogi oddechowe powoduje ich zwężenie wskutek skurczu mięśni otaczających ścianę dróg oddechowych oraz obrzęku błony wyścielającej od wewnątrz oskrzela. Czasami również duża ilość śluzu produkowanego przez tę błonę pogłębia istniejące już zwężenie. Wszystko to powoduje, że dziecku jest trudno oddychać. Przyczyny astmy Jednoznaczna przyczyna astmy jest nieznana. Jeśli u rodziców dziecka stwierdzono astmę, atopowe zapalenie skóry lub inną alergię, to istnieje duże ryzyko, że dziecko może zachorować na astmę. Jest to tak zwana predyspozycja genetyczna. Poza tym, o wystąpieniu choroby decyduje jeszcze szereg innych czynników. Są to: uczulenie na alergeny roztoczy kurzu domowego, sierści zwierząt (kota, psa), pyłków roślin; palenie przez matkę tytoniu w okresie ciąży oraz narażenie dziecka na działanie dymu tytoniowego; infekcje, szczególnie wirusowe (przede wszystkim wirusowe infekcje dróg oddechowych); zanieczyszczenie środowiska. Astma to choroba przewlekła (to znaczy, że objawy mogą występować przez całe życie), ale można ją bardzo skutecznie opanować i utrzymywać pod kontrolą. Ciężkość przebiegu astmy może być różna u poszczególnych pacjentów i może się wahać od astmy lekkiej i epizodycznej do astmy ciężkiej. U większości dzieci chorych na astmę ma ona nasilenie lekkie lub umiarkowane, a tylko u mniej niż 5% z nich występuje astma ciężka. Jak często występuje astma? Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) na astmę choruje ponad 300 mln ludzi na świecie, a w populacji dzieci jest to najczęściej występująca choroba przewlekła. W Polsce na astmę choruje więcej dzieci niż dorosłych. Kwestionariuszowe badania epidemiologiczne z dwóch miejskich ośrodków (Kraków, Poznań) wykonane w odstępie 7 lat wskazują, że na astmę choruje 5–7% dzieci. Szacuje się, że rocznie nowe rozpoznanie astmy stawia się u 0,3% do 0,5% dzieci i młodzieży. W wieku przedszkolnym astma częściej występuje u chłopców, później te proporcje się zmieniają i po okresie dojrzewania astma jest częstsza u dziewczynek. U nastolatków objawy astmy mogą ustąpić, a następnie powrócić w wieku dorosłym. Jak się objawia astma? Objawy astmy u dzieci to: kaszel – zwykle suchy i męczący; pojawia się głównie podczas snu oraz nad ranem; świszczący oddech – wysoki muzyczny dźwięk (świst) słyszalny podczas wydechu; trudności w oddychaniu i płytki oddech; uczucie ucisku, łaskotania, gniecenia w klatce piersiowej; nawracające zapalenia oskrzeli. Nie zawsze wszystkie powyższe objawy występują jednocześnie u każdego pacjenta, a ich nasilenie może się zmieniać. Objawy astmy występują z reguły po narażeniu na opisane powyżej czynniki drażniące. Tylko w astmie ciężkiej objawy występują cały czas, zarówno w ciągu dnia, jak i w nocy. Co powoduje zaostrzenie objawów astmy? Objawy astmy zaostrza: kontakt z alergenami, na które dziecko jest uczulone (np. roztocze kurzu domowego, naskórek zwierząt, pyłki roślin) zakażenia wirusowe i bakteryjne (szczególnie pneumokokowe) dym tytoniowy zanieczyszczenie środowiska pleśnie wysiłek fizyczny stres warunki pogodowe (zimne powietrze, nagłe wahania temperatury, duża wilgotność powietrza). Co robić w razie wystąpienia objawów astmy? Jeśli u Twojego dziecka, u którego wcześniej nie rozpoznano astmy, występują niektóre lub wszystkie wymienione powyżej objawy i podejrzewasz, że może ono chorować na astmę, udaj się z nim do pediatry lub lekarza rodzinnego. Jeżeli lekarz uzna, że diagnostyka w kierunku astmy jest wskazana, skieruje Twoje dziecko do specjalisty alergologa lub pulmonologa. Jeżeli u Twojego dziecka wystąpią znaczne trudności z oddychaniem wezwij pogotowie ratunkowe. Jeżeli u dziecka rozpoznano astmę i doszło u niego do nasilenia objawów choroby, postępuj według poniższego schematu. W takiej sytuacji z pewnością w domu znajdują sie leki podawane wziewnie, które działają rozszerzająco na oskrzela (tzw. lek rozkurczowy, np. salbutamol). Podaj dziecku 1–2 dawki leku rozkurczowego wziewnie. Odczekaj 15–20 minut i w spokoju obserwuj dziecko, czy nastąpiła poprawa w oddychaniu, ewentualnie zapytaj je, czy czuje się lepiej i czy łatwiej się mu oddycha. Jeśli według Ciebie i dziecka nie ma poprawy po 20 minutach, podaj kolejne 2 dawki leku rozkurczowego i ponownie obserwuj dziecko. W ciągu godziny możesz podać dziecku 3 razy po 2 dawki leku rozkurczowego w odstępach 20-minutowych. Jeśli po godzinie nie ma poprawy – wezwij pogotowie. Do czasu przyjazdu karetki podawaj dziecku co 20 minut po jednej dawce leku rozkurczowego. Jeśli natomiast wystąpiła poprawa, Twoje dziecko czuje się dobrze, może swobodnie oddychać, objawy napadu astmy ustąpiły – koniecznie porozum się z lekarzem prowadzącym w ciągu najbliższych 24 godzin w celu ustalenia dalszego leczenia. Jak lekarz ustala rozpoznanie astmy? Ustalenie rozpoznania astmy opiera się na wywiadzie, zbadaniu dziecka oraz ocenie czynności płuc. Jeżeli to możliwe, przygotuj odpowiedzi na poniższe pytania, co ułatwi lekarzowi przeprowadzenie wywiadu. Wywiad Jakie objawy ma Twoje dziecko? W jakich okolicznościach one występują (pora dnia, roku, po wysiłku, zabawie)? Czy istnieją jakieś znane Ci czynniki, które wywołują lub zaostrzają te objawy? Twojego lekarza najbardziej będą interesowały następujące objawy: kaszel, trudności w oddychaniu, ciężki oddech, szybki oddech, uczucie ściskania w klatce piersiowej, powtarzający się świst przy wydechu. Kiedy po raz pierwszy, a kiedy ostatni pojawiły się te objawy? Czy była konieczność hospitalizacji dziecka z powodu tych objawów? Czy objawy ustępują samoistnie, czy też podajesz dziecku leki aby je złagodzić? Jak często z powodu tych objawów Twoje dziecko opuszcza zajęcia przedszkolne lub szkolne? Czy dziecko unika aktywności fizycznej? Czy kiedykolwiek u Twojego dziecka rozpoznano inną chorobę alergiczną (np. alergię pokarmową w okresie niemowlęcym, atopowe zapalenie skóry, alergiczny katar)? Jakie badania dotychczas wykonano? Jakie leki dotychczas przyjmowało Twoje dziecko? Czy w związku z ich stosowaniem była poprawa (np. dziecko mniej chorowało)? Czy w Waszej najbliższej rodzinie są osoby, u których rozpoznano alergię? Czy Twoje dziecko jest narażone na dym tytoniowy? Czy w domu znajdują się zwierzęta? Jeśli tak, to jakie? Czy Wasz dom jest suchy, czy jest wilgoć na ścianach? Badając dziecko, lekarz będzie się starał ocenić przede wszystkim następujące narządy: skórę (wysypki, bąble pokrzywkowe); nos (drożność nosa, obecność wydzieliny w nosie); gardło (migdałki podniebienne pod kątem ich przerostu, tylna ściana gardła – obecność ściekającej wydzieliny); płuca (przy osłuchiwaniu lekarz może słyszeć świsty – dźwięczne, gwiżdżące dźwięki, które wydobywają się podczas wydechu; jest to jeden z najważniejszych objawów astmy). Jednak podczas badania Twojego dziecka lekarz może nie stwierdzić żadnych objawów. Nie znaczy to, że dziecko nie ma astmy. Objawy astmy są niestałe i u dzieci najczęściej pojawiają się w trakcie infekcji lub po wysiłku fizycznym. Badania diagnostyczne Podczas wizyty u lekarza może on poprosić dziecko o wykonanie prostych testów oddechowych (testy czynnościowe płuc), oceniających jak szybko może wydmuchać powietrze z płuc. Są to: Spirometria, która mierzy: ilość powietrza, jaką Twoje dziecko jest w stanie nabrać do płuc, a następnie wydmuchać; czas, jaki zajmuje mu maksymalny wydech poprzedzony głębokim wdechem. Jeśli oskrzela Twojego dziecka są zwężone, badanie można powtórzyć po podaniu mu leku rozszerzającego oskrzela w celu potwierdzenia, że zwężenie oskrzeli jest odwracalne (jest to cecha charakterystyczna dla astmy). Ten test nazywa się próbą rozkurczową. Pomiar szczytowego przepływu wydechowego (PEF) za pomocą urządzenia o nazwie pikflometr. Badanie polega na bardzo szybkim i możliwie jak najmocniejszym wydmuchnięciu powietrza z płuc do urządzenia. Próbę powtarza się 3 razy i zapisuje najlepszy (najwyższy) wynik. Pomiar PEFR służy również do domowego monitorowania astmy oskrzelowej. Czasami dodatkowo w celu rozpoznania astmy wykonuje się próby prowokacyjne, oceniając stopień nadreaktywności oskrzeli, czyli nadmiernej wrażliwości oskrzeli na czynniki drażniące w postaci ich nagłego zwężenia (skurczu). Osoby zdrowe, niechorujące na astmę nie mają takiej nadmiernej reakcji. Spirometr to urządzenie, które sprawdzi jak dobrze pracują płuca u Twojego dziecka. Aby dobrze wykonać spirometrię, dziecko początkowo powinno swobodnie oddychać przez ustnik; będzie miało założony klips na nos (ma to zapobiec nabieraniu powietrza przez nos i zapewnić oddychanie wyłącznie przez usta). Następnie lekarz lub pielęgniarka poprosi je, by wzięło głęboki wdech, a następnie szybko i z całej siły, jak najdłużej potrafi, wydmuchało powietrze ze swoich płuc (tak jakby napełniało balon powietrzem). Urządzenie będzie w tym czasie mierzyć ilość nabranego i wydmuchanego powietrza w odpowiednim czasie. Nie jest to łatwe zadanie, dlatego jeśli Twoje dziecko jest małe i ma mniej niż 5–6 lat, nie można u niego wykonać spirometrii czy pomiaru PEF. W takim przypadku wprowadzenie typowego leczenia astm „na okres próbny” kilku tygodni (najczęściej 6–8 tygodni) będzie miało znaczenie dla ustalenia rozpoznania. Dobra odpowiedź na leczenie potwierdzi rozpoznanie astmy, jej brak zaś skłoni lekarza do szukania innych niż astma przyczyn objawów występujących u Twojego dziecka. Zobacz również szczegółowy opis badania: Spirometria Jakie są sposoby leczenia astmy? Nie ma idealnego leku na astmę, którym można by całkowicie wyleczyć Twoje dziecko. Jednak za pomocą odpowiednich leków można skutecznie kontrolować chorobę, tak aby objawy nie występowały wcale lub pojawiały się co najwyżej sporadycznie. Przy dobrym leczeniu astmy codzienna aktywność Twojego dziecka nie powinna się różnić od aktywności innych zdrowych dzieci. Lekarz prowadzący powinien przepisać Twojemu dziecku zasadniczo 2 rodzaje leków w inhalatorach podawanych wziewnie: lek zmniejszający objawy, czyli lek rozszerzający oskrzela (rozkurczowy), powodujący, że dziecku łatwiej się oddycha; lek kontrolujący astmę (przeciwzapalny), zmniejszający wrażliwość oskrzeli, zapobiegający występowaniu napadów astmy oraz zmniejszający ryzyko ciężkiego napadu astmy. Lek rozszerzający oskrzela należy przyjmować zawsze, gdy wystąpią objawy astmy. Wtedy należy podać dziecku jedną lub dwie dawki tego leku. Każdy pacjent z astmą musi mieć taki lek w domu. Jeśli Twoje dziecko musi go stosować więcej niż 2 razy w tygodniu, to znaczy, że astma jest źle kontrolowana i należy udać się do lekarza prowadzącego. Najczęściej inhalator z lekiem rozszerzającym oskrzela ma kolor niebieski. Leki kontrolujące – są to leki, których działanie jest wolniejsze niż leku rozkurczowego. Ich przyjmowanie nie przynosi ulgi w napadzie astmy, ale poprawia stan oskrzeli poprzez działanie przeciwzapalne. Dzięki temu Twoje dziecko w ogóle może nie mieć objawów astmy i czuje się lepiej. Leki te powinny być przyjmowanie regularnie, 1 lub 2 razy na dobę, tak długo, jak zalecił lekarz. Odstawienie leku nie powoduje nagłego wystąpienia objawów astmy. W takim przypadku astma „wraca” (np. w postaci kaszlu, świszczącego oddechu po wysiłku) dopiero po około 2 tygodniach od odstawienia leku. Inhalatory z lekiem kontrolującym najczęściej mają kolor pomarańczowy lub czerwony. Do grupy leków kontrolujących zalicza się przede wszystkim glikokortykosteroidy podawane wziewnie. Początkowa dawka glikokortykosteroidu w inhalatorze zależy od ciężkości astmy u dziecka. Jeśli Twoje dziecko osiągnie dobrą kontrolę astmy, wtedy lekarz będzie zmniejszał dawkę do możliwie najmniejszej. Nie wszystkie dzieci z astmą muszą przyjmować leki kontrolujące. Jeśli objawy astmy występują rzadko i konieczność przyjęcia leku rozkurczowego nie jest częstsza niż do 2 razy w tygodniu, a objawy ustępują po jednej dawce, to dziecko nie musi przyjmować regularnie wziewnego glikokortykosteroidu. Czasem tylko przy infekcji dróg oddechowych lekarz może zalecić regularne przyjmowanie leku kontrolującego astmę, a po jej ustąpieniu można go odstawić. Glikokortykosteroidy podawane wziewnie w astmie oskrzelowej są bezpieczne, jeśli: zostały przepisane w odpowiedniej, możliwie najmniejszej dawce dla Twojego dziecka, lek w formie aerozolu podawany jest przez komorę inhalacyjną (podłużne lub kuliste urządzenie z jednej strony zakończone ustnikiem, na który można założyć maseczkę, a z drugiej ma otwór pasujący do końcówki inhalatora), po każdym podaniu leku dziecko płucze jamę ustną. Glikokortykosteroidy wziewne dostają się bezpośrednio do oskrzeli i tylko bardzo niewielki ich procent jest wchłaniany do krwi. Zatem ich działanie na wzrost, apetyt, rozwój umysłowy i emocjonalny twojego dziecka jest minimalne. Inne opcje lecznicze w astmie Jeśli regularne i poprawne stosowanie leku kontrolującego nie przynosi oczekiwanego ustąpienia objawów astmy u Twojego dziecka, lekarz prowadzący może: 1) zwiększyć dawkę glikokortykosteroidu wziewnego lub 2) dołączyć drugi lek kontrolujący w postaci tabletek – lek blokujący receptor leukotrienowy (leukotrien jest to substancja chemiczna, która uwalnia się do krwi podczas działania czynników drażniących na oskrzela i powoduje skurcz oskrzeli). Lek blokujący receptor leukotrienowy (montelukast) przyjmuje się w formie tabletki, raz dziennie na noc – około 2 godziny po posiłku. Lek ten jest skuteczny szczególnie przy objawach astmy po wysiłku oraz przy infekcjach wirusowych u dzieci; lub 3) dołączyć długo działający lek rozszerzający oskrzela w postaci wziewnej (formoterol lub salmeterol). Czas działania leku wynosi około 12 godzin i podaje się go tak, jak lek kontrolujący – 2 razy na dobę (rano i wieczorem, razem z glikokortykosteroidem wziewnym). Tego leku nie wolno stosować bez glikokortykosteroidu wziewnego! Obecnie dostępne są inhalatory zawierające 2 leki w jednym urządzeniu: glikokortykosteroid i długo działający lek rozszerzający oskrzela. Jeśli Twoje dziecko wymaga jednoczesnego stosowania tych 2 leków, poproś lekarza, aby przepisał je w jednym inhalatorze. Może się zdarzyć, że objawy astmy będą na tyle ciężkie, że lekarz na kilka dni przepisze Twojemu dziecku glikokortykosteroidy w tabletkach do podawania doustnego. Tak krótkotrwałe leczenie nie powoduje żadnych odległych działań niepożądanych. Leczenie biologiczne Leczenie biologiczne w astmie oskrzelowej polega na podawaniu substancji o nazwie omalizumab. Jest to sztucznie wyprodukowane przeciwciało skierowane przeciwko immunoglobulinie E (IgE) – markerowi alergii. Wskazaniem do stosowania tego leczenia jest astma trudna i ciężka, która rzadko występuje u dzieci. Lek podaje się w zastrzykach, co 2 lub 4 tygodnie, wyłącznie w ośrodkach specjalistycznych. Odczulanie w astmie wywołanej działaniem alergenów W przypadku astmy wywołanej działaniem alergenów, lekarz może zaproponować tak zwane odczulanie (tzw. immunoterapia swoista). Przed leczeniem należy wykonać testy skórne, aby dowiedzieć się jakie konkretnie alergeny wywołują astmę u dziecka. Immunoterapia swoista polega na podawaniu serii zastrzyków zawierających małe dawki różnych alergenów. Na początku immunoterapii będziesz przychodzić z dzieckiem do przychodni raz w tygodniu przez kilka tygodni, potem raz w miesiącu przez 3–5 lat. Sposoby podawania leków wziewnych Leki do podawania wziewnego mogą mieć postać aerozolu, proszku lub płynu do nebulizacji. Inhalatory aerozolowe można stosować w każdym wieku (od niemowlęcia do nastolatka). Dzieci do 12. roku życia muszą przyjmować lek przez specjalną przystawkę, nazwaną komorą inhalacyjną (inne nazwy to spejser, przystawka objętościowa) w celu prawidłowego dostarczenia leku do oskrzeli. W Polsce dostępne są następujące komory inhalacyjne: Babyhaler, Volumatic, AeroChamber, Optichamber. Do każdego dołączona jest maseczka, konieczna dla małych dzieci (do 4. roku życia). Technika prawidłowej inhalacji leku: połącz inhalator z komorą, poproś dziecko o szczelne objęcie ustnika komory inhalacyjnej wargami, uwolnij jedną dawkę leku z inhalatora, poproś dziecko, aby oddychało głęboko przez 10 sekund przez ustnik (dzieci do 4. powinny się inhalować przez maseczkę szczelnie obejmującą usta i nos), wyjmij z ust dziecka komorę inhalacyjną, w razie konieczności podania 2 dawek leku powtórz powyższy schemat. Komorę inhalacyjną należy myć raz w miesiącu, a wymieniać na nową przynajmniej raz w roku. Technika inhalacji bez komory inhalacyjnej (dla dzieci po 12. wykonaj maksymalny wydech, szczelnie obejmij wargami ustnik, uwolnij dawkę leku z jednoczesnym spokojnym i głębokim wdechem, wstrzymaj oddech na 5–10 sekund (umożliwi to prawidłowe osadzenie się cząstek leku w oskrzelach). Zasada działania inhalatorów proszkowych opiera się na uwolnieniu leku z inhalatora wskutek przepływu powietrza przez inhalator w trakcie wdechu pacjenta. Mogą je stosować już dzieci powyżej 5. roku życia. Dostępne typy inhalatorów to Dysk, Turbuhaler, Easyhaler, Aerolizer, Novolizer, Handihaler, Breezhaler. Poszczególne inhalatory są fabrycznie napełniane określonym lekiem przeciwastmatycznym i służą wyłącznie do podawania tego preparatu. Technika inhalacji z inhalatora proszkowego (dziecko samodzielnie przyjmuje lek): „załaduj”dawkę leku, wykonaj głęboki wydech, szczelnie obejmij wargami ustnik inhalatora, wykonaj szybki i głęboki wdech, przy końcu wdechu zatrzymaj oddech na około 3–5 sekund, wyjmij inhalator i wykonaj wydech. Leki do nebulizacji Nebulizator to urządzenie, które zmienia płynną formę leku w parę, która następnie jest wdychana przez dziecko za pomocą maseczki lub przez przystawkę z ustnikiem (opcja dla starszych dzieci). Podawanie leków w nebulizacji w leczeniu astmy jest w Polsce bardzo popularne, a według światowych zaleceń powinno stanowić alternatywną formę w stosunku do leków w inhalatorach aerozolowych z komorą inhalacyjną lub inhalatorów proszkowych. Działanie leków w nebulizacji nie jest skuteczniejsze od leków w inhalatorach aerozolowych czy proszkowych. Z reguły w celu uzyskania odpowiedniej depozycji leku w oskrzelach lekarz musi przepisać jego większą dawkę. Czy jest możliwe całkowite wyleczenie astmy? Astma jest chorobą przewlekłą, zatem jej całkowite wyleczenie nie jest możliwe. Małe dzieci z rozpoznaną astmą oskrzelową okołoinfekcyjną (objawy astmy, świszczącego oddechu występują tylko w czasie infekcji wirusowej dróg oddechowych) na ogół „wyrastają” z astmy w wieku szkolnym. U niektórych dzieci objawy mogą się jednak utrzymywać dłużej, podobnie jak u dzieci z astmą atopową (uczuleniową). Czynnikami predysponującymi do przetrwałych objawów są: wystąpienie pierwszych objawów po 2. roku życia, płeć męska, częste lub ciężkie epizody świszczącego oddechu, dodatni wywiad rodzinny w kierunku chorób atopowych, nieprawidłowa czynność płuc. Jednak nie martw się! Przestrzegając zaleceń (planu kontroli astmy) Twoje dziecko może prowadzić normalny tryb życia (jak inni zdrowi rówieśnicy). Plan kontroli astmy A. Dowiedz się czegoś na temat astmy oskrzelowej: Staraj się zrozumieć działanie różnych leków na astmę (musisz umieć odróżnić lek rozkurczowy od leku kontrolującego; wiedzieć kiedy i jak ich używać). Naucz się rozpoznawać objawy zaostrzenia astmy. Naucz się, jak postępować w przypadku napadu astmy u Twojego dziecka. B. Opracuj razem z lekarzem prowadzącym pisemny plan leczenia astmy u Twojego dziecka. Pomoże Ci w tym kwestionariusz o nazwie „Test kontroli astmy”, na podstawie którego ocenicie stopień ciężkości astmy u Twojego dziecka w ostatnim miesiącu. Taki kwestionariusz zawiera następujące pytania: Jak często Twoje dziecko ma zaostrzenia astmy? Czy stosowane leki wystarczająco kontrolują objawy astmy Twojego dziecka? Jeśli masz w domu pikflometr, to jaka jest czynność płuc u Twojego dziecka? Jak często w nocy Twoje dziecko ma objawy astmy? Czy Twoje dziecko dobrze toleruje wysiłek fizyczny? Dodatkowo: Notuj działania niepożądane stosowanych leków. Dowiedz się jak często masz się umawiać na wizyty u specjalisty alergologa lub pulmonologa. C. Modyfikuj leczenie w zależności od sytuacji i przyspiesz termin wizyty lekarskiej, jeśli tylko będziesz miała/miał problem z dalszym postępowaniem. D. Unikaj czynników zaostrzających objawy astmy lub je kontroluj. Postępując zgodnie z zasadami takiego planu i co pewien czas go uaktualniając, będziesz kontrolować astmę u Twojego dziecka! Co trzeba robić po zakończeniu leczenia astmy? Istnieje możliwość, że przy bardzo dobrej kontroli astmy u Twojego dziecka lekarz prowadzący może całkowicie odstawić lek kontrolujący. Konsultacje lekarskie będą też wtedy rzadsze( np. co 6 miesięcy). Jednak zawsze w domu powinien się znajdować lek rozkurczowy (z odpowiednią datą ważności), gdyż objawy astmy mogą ponownie wystąpić. Co robić, aby uniknąć zachorowania na astmę? Astma oskrzelowa jest chorobą uwarunkowaną genetycznie. Jeśli w Twojej najbliższej rodzinie są osoby z rozpoznaną astmą oskrzelową lub inną chorobą alergiczną (np. atopowym zapaleniem skóry czy alergicznym nieżytem nosa), to prawdopodobieństwo, że u Twojego dziecka wystąpi astma jest duże. Profilaktyka astmy polega na zapobieganiu uczuleniu na różne alergeny (pokarmowe, inhalacyjne). Co możesz zrobić, aby zapobiec wystąpieniu takiego uczulenia u Twojego dziecka? Prawdopodobne czynniki protekcyjne: wyłączne karmienie piersią przez pierwsze 4–6 miesięcy życia dziecka, posiadanie rodzeństwa, dorastanie na wsi (w otoczeniu zwierząt domowych i hodowlanych), zaprzestanie palenia w ciąży, brak narażenia dziecka na bierne palenie tytoniu. Jeśli Twoje dziecko już jest uczulone i rozpoznano np. alergiczny nieżyt nosa, ale nie występuje astma oskrzelowa, to skutecznym sposobem jej zapobiegania jest immunoterapia swoista. U Twojego dziecka rozpoznano astmę oskrzelową – co zrobić, aby uniknąć jej zaostrzeń? Wyeliminuj lub maksymalnie zmniejsz narażenie na alergeny, na które jest uczulone Twoje dziecko. Zaprzestań palenia tytoniu w jego otoczeniu. Unikaj podawania dziecku pokarmów zawierających konserwanty (głównie siarczany). Jeśli Twoje dziecko jest otyłe, udaj się z nim do dietetyka po poradę. Unikaj sytuacji stresujących dla dziecka (np. płacz może wywołać napad astmy). Rozważ coroczne szczepienie dziecka na grypę (grypa jest czynnikiem ryzyka ciężkiego zaostrzenia astmy). Lecz wszystkie choroby współistniejące (np. zapalenie zatok przynosowych, refluks żołądkowo-przełykowy).
Astma jest przewlekłą chorobą układu oddechowego, przebiegającą z nawracającymi epizodami świszczącego oddechu, Zobacz film: "Polacy żyją aż 7 lat krócej niż Szwedzi". duszności i kaszlu . U podłoża astmy leży stan zapalny i nadreaktywność oskrzeli , prowadząca do ich skurczu. Na przyczynę choroby składa się szereg
Dzień dobry... Starasz się o maleństwo, wiesz, że zostaniecie rodzicami a może masz już dziecko? Poszukujesz informacji, chcesz się podzielić swoim doświadczeniem? Dołącz do naszej społeczności. Rejestracja jest bezpieczna, darmowa i szybka. A wsparcie i wdzięczność, które otrzymasz - nieocenione. Podoba Ci się? Wskakuj na pokład! Zamiast być gościem korzystaj z wszystkich możliwości. A jeśli masz pytania - pisz śmiało. Ania Ślusarczyk (aniaslu) Zaloguj Zarejestruj Dzisiaj Dzień Ojca i z tej okazji zapraszam cię do wysłuchania rozmowy, której bohaterem jest Patrick Ney. Psycholog, doradca rodzicielski, tata dwóch córeczek, urodzony w Anglii, co w tej historii ma również znaczenie ;) Posłuchaj rozmowy Natomiast o 17:00 zapraszam Cię na live z Agnieszką Hyży - porozmawiamy o rodzicielstwie, macierzyństwie i oczywiście o ojcostwie. O tym co robić z "dobrymi radami". Dołącz reklama Starter tematu Edyta L Rozpoczęty 6 Kwiecień 2009 #1 Czy któreś z waszych dzieci ma może astmę? Jakie leki dostają? reklama #2 Czesc.:-) Jeśli chodzi o astmę, to właśnie jestem w trakcie stwierdzania jej obecności lub braku u mojego 2,5 latka. Ostatnio dusił się biedaczek pół nocy, nie pomogły inhalacje z Berodualu i pojechaliśmy do szpitala. Okazało się, że dziecko jest bardzo odwodnione, przebył wcześniej zakażenie Rotawirusem ( 3 dni 40 stopni, wymioty, gorączka), otrzymał Dexaven dożylnie i 2 inhalacje z Pulmicortu 250 mg, 1 z Berodualu i Glukozę z magnezem na nawodnienie. Zaczął pięknie jesc i pić, narazie nie kaszle. Ale juz sie umówiłam na do pulmonologa na testy, więc trzymaj kciuki. Buzka.:-) #3 U mnie też synek miał podejrzenie astmy zlecił dokładne badania krwi i prześwietlenie kl. szczęście badania są ok. Zlecił inhalacje dwa razy w ciągu dnia dostał przeciwalergiczny lek. #4 Mój Emilek 2 razy dziennie ma wziewy z FLIXOTIDE. Jak kaszle to mu robię inhalacje z PULMICORTU i BERODUALU. Najgorsze jest to, że ataki ma często. W lato jest spokój. Dostaje jeszcze ZYRTEC na noc. Byliśmy u pani pulmunolog, ale ona nic innego nie wymyśliła. Przy każdym kaszlu nie chce nic jeść i w ciągu tygodnia może stracić na wadze 1 kg. m@l@ Zaciekawiona BB #5 nasz młodszy synek ma stwierdzoną astmą oskrzelową, zaczeło się kiedy miał rok zapaleniem oskrzeli a po 3 dniach zapaleniem płuc i pobytem w szpitalu, przez kolejny rok miał z jeszcze 6 raz zapalenie oskrzeli z tym 2 skonczyly sie zapaleniem płuc i kolejnym pobytem w szpitalu. Wkońcu alergolog stwierdziła astmę oskrzelową. Codziennie musi mieć robioną inhalacje z pulmicortu bez rozcienczania,przy kaszlu dodchodzi dodatkowo berodual. Testy alergologiczne narazie nic niewykazaly wiec nic na alergie nas wystarczy jeden dzien lekkiego pokaslywania a na nastoeny dzien moze miec juz zapalenie choc astma mi sie kojarzy z dusznosciami to jednak on ma dusznosci tylko przy zapaleniu oskrzeli czy płuc. narazie zaliczy go do osób niepełnosprawnych za co dostajemy az 153 zlw sam raz na leki, #6 Mój syn w maju miał zapalenie płuc. Leżał w szpitalu tydzień. Po trzech dniach znowu miał zapalenie płuc i znowu szpital. Tam kazali mi kupić tubę i robić wziewy. Wróciliśmy do domu i znowu to samo. Tym razem pojechałam z nim do innej pani doktor i ona powiedziała, że to nie zapalenie płuc tylko astma oskrzelowa. Kupiliśmy nebulizator i robimy inhalacje jak mały kaszle. #7 współczuje, moje dzieci nie mają astmy ale za to córeczka koleżanki zmaga się z nią :/ Często przeglądam z moją koleżanką sieć w poszukiwaniu informacji o zdrowiu no i czasem natrafiam na całkiem ciekawe informacje i jakieś nowe odkrycie w medycynie. Ostatnio szukałyśmy info o astmie i dotarłyśmy do wiadomości, ze fast foody mogą u dzieci nasilać objawy astmy, bo tłuszcze i sól w nich zawarte podrażniają oskrzela Homeopatia, leczenie homeopatyczne, nowoczesna homeopatia i homotoksykologia, lekarze i leki. A wy pozwalacie dzieciom jeść takie jedzenie? bo ciekawa jestem ile w tym prawdy #8 Mój syn ma rok i 9 msc. i jest za mały na fast foody. Jest niejadkiem i żyje właściwie powietrzem. U nas na astme wpływ mają alergeny fruwające w powietrzu. Ataki astmy ma na jesień i wiosną. #9 Moj synek ma przepisany Ventolin do wdychania. Podaje mu w czasie mocnych dusznosci lub ataku dusznosci dziala doslownie w kilka sekund po podaniu. Na poczatku mial robione inhalacje z Berodualu i pulmicortu a do tego zyrtek w kroplach i ketotifen w syropie. Z astma zmagamy sie od 5 miesieca zycia Dawidka. Czekam juz niecierpliwie kiedy maly skonczy 2 latka wtedy bedzie mial zrobione testy alergiczne i moze uda sie zrobic w miare realna spirometrie. Pozdrawiam reklama #10 jezeli u dziecka objawy astmy narastaja lub nie zmniejszaja sie to warto pomyslec nad zakupem inhalatora na domowy uzytek. Wydatek oczywiscie jest ale przy czestszych inhalacjach i wizytach w przychodni koszt zwroci sie w cenie paliwa/biletow etc. kilka lat temu jezdzilam z wnuczkiem na takie inhalacje pn-pt np przez 2 tygodnie. Niby daleko nie bylo ale 2 tygodnie takich wypraw nie sa najwygodniejsze, chłopak tez chodzil taki znudzony i smutny... odkad ma w domu inhalator juz nie musi tak czesto pojawiac sie w przychodni a dodatkowo rodzice inhaluja go zapobiegawczo raz na jakis czas korzysta z inhalatora Medel Pro - bardzo dobry sprzet, o swietnych parametrach inhalacji i odpowiedni do stosowania w domu. Odsyłam na strone - duzo tam danych o inhalatorze i o inhalacjach.

Astma – jedna ze składowych marszu alergicznego. Astma jest również jednym z elementów tzw. marszu alergicznego u dzieci, czyli stopniowego przechodzenia jednej formy alergii w drugą. Początek stanowi alergia pokarmowa, po czym są to kolejno: atopowe zapalnie skóry (AZS), astma oskrzelowa, alergiczny nieżyt nosa.

3 odp. Strona 1 z 1 Odsłon wątku: 3491 Zarejestrowany: 13-11-2019 18:33. Posty: 18 IP: 20 grudnia 2019 12:43 | ID: 1456349 Witam czy któraś z mam ma niemowlaka albo dziecko które w wieku niemowlęcym miało wykryta astmę oskrzelowa? Piszcie jakie badania wykonano waszym dzieciom i jakie leki dostalyscie 1 Stokrotka Poziom: Pełnoletnia Zarejestrowany: 28-04-2009 15:58. Posty: 66128 20 grudnia 2019 13:12 | ID: 1456350 U nas było podejrzenie .. dostaliśmy sterydy. I musiałam zakupić inhalator i skierowane do pulmonologa. Były częste katary zapalenie oskrzeli i choć nic nie dolegało lekarz słyszał świsty w płucach. I nas nasilało się zimą gdy więcej przebywaliśmy w zamkniętym pomieszczeniu. Jak się potem okazalo uczulenienie na wilgoc. Zmienilismy miejsce zamieszkania i wszystko przeszlo jak reka odjal W poradn pani nas tylko obejrzała i zbadała osłuchowo. 2 Stokrotka Poziom: Pełnoletnia Zarejestrowany: 28-04-2009 15:58. Posty: 66128 20 grudnia 2019 19:41 | ID: 1456365 Podobno jest szansa że z astmy się wyrasta. Tak mi powiedział lekarz. 3 Sonia Poziom: Pełnoletnia Zarejestrowany: 06-01-2010 16:15. Posty: 112846 20 grudnia 2019 19:55 | ID: 1456366 Stokrotka (2019-12-20 19:41:27)Podobno jest szansa że z astmy się wyrasta. Tak mi powiedział lekarz. Jest szansa. U mnie chłopaki brali leki na astmę oskrzelowa, jak byli mniejsi. W wieku około 7 lat powoli wszystko minęło.
5V1j. 462 399 194 75 289 354 300 166 369

astma oskrzelowa u dzieci forum